«هفته هنرخیابانی کردستان» و ضرورت سلامت روانی جامعه و ایجاد نشاط

تئاتر کردستان_ علیرضا اسماعیلی؛ از سوی موسسه هنری نقش آفرینان با حمایت اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی کردستان از مورخ 6 لغایت 13 تیرماه 1401 ، برای اولین بار در کردستان ،" هفته هنرخیابانی کردستان" در مناطق حاشیه و کم برخوردار سقز برگزار شد.

در این برنامه فرهنگی و هنری که شبها از ساعت 22  تا 1 بامداد به‌طول می انجامید و مورد استقبال بسیار عالی مردم قرار گرفت اجرای تئاتر خیابانی  ، موسیقی خیابانی  و هه ل په رکی کوردی را شامل می‌شد .

هدف اصلی" هفته هنر خیابانی کردستان " در مناطق کم برخوردار، اساسا رفع توزیع نامتقارن برنامه های هنری در سطح شهر است که متاسفانه بسیاری از مناطق کم برخوردار و به اصطلاح حاشیه شهری را دربرنمی گیرد و مردمان این مناطق از این اجراها بی‌بهره گذاشته شده‌اند .

ازسوی دیگر، حفظ سلامت روانی جامعه نیز امری است که با استفاده از این هنرخیابانی  و ازطریق کاهش فشارها و استرس‌های زندگی روزمره، امکان‌پذیر می‌شود.

در حقیقت استفاده از اجراهای گوناگون هنری در سطح شهر، باعث کمک به حفظ سلامت روانی مردم می‌شود و به همین دلیل، اجراهای خیابانی می‌تواند یکی از مهم‌ترین عناصر زندگی در شهرها باشد .

دربخشی از برنامه" هفته هنرخیابانی کردستان " اجرای " تئاتر خیابانی " را شامل می شد که توسط شش گروه مختلف نمایشی اجرا  شد .

در شرایط کنونی جامعه ی ایران که تئاتر نتوانسته خود را به عنوان کالایی فرهنگی و مورد نیاز در میان اقشار عام جامعه به تثبیت برساند و کمبود سالن یکی از مهمترین معضلات تئاتر ایران محسوب می گردد، می توان با حرکت به سوی تئاتر خیابانی ،مرهمی بر این زخم کهنه نهاد. شاید تئاتر خیابانی بتواند به عنوان واسطه ای در این وضعیت خطیر برای نزدیک شدن تئاتر به مردم مثمر ثمر واقع شود .

تئاترهای خیابانی در برگیرنده مضامین اخلاقی، اجتماعی، سیاسی، فلسفی و ... هستند که به کمک تکنیک‌های خاصی ودراشکال نمایش های آئینی و سنتی، کارناوالی و سیار، محیطی، پرفورمنس، نامرئی و ... به مخاطب ارائه می‌شوند. در نمایش‌های خیابانی بازیگر و تماشاگر معنای دیگری می‌یابند، با هم یکی می‌شوند و گاهی جایگاهشان با یکدیگر عوض می‌شود .

حضور فعال مخاطبین در روند اجراهای نمایش هفته هنرخیابانی ، از ویژگی های یک اجرای موفق تئاتر خیابانی محسوب می شد. اما جدا از توانایی های گروه اجرایی در برقراری ارتباطی موثر و فعال با مخاطبین، می توان به نقش مخاطبین خوب سقزی در شکل گیری این ارتباط نیز اشاره داشت .

انواع تئاترهای فضای باز و محیطی به ویژه تئاتر خیابانی ، در نتیجه احساس کمبودهایی به وجود آمدند. کمبودهایی که شاید دیگر تئاتر صحنه‌ای جوابگوی آنها نبود؛ نیاز به ارتباط هرچه بیشتر با مخاطب در معنا سازی، اجرا در مکان هایی که خود آن مکان بتواند به عنوان شخصیتی در نمایش حضوری پر رنگ داشته باشد و انتقال معنا به مخاطبانی که شاید هرگز برای تهیه بلیط در صف گیشه‌ها حضور پیدا نکنند؛ -در صورتی که آنها اصلی ترین مخاطبان آن معنا محسوب می‌شوند- از آن جمله‌اند . اجرای تئاتر خیابانی در آپارتمانهای مختلف حاشیه شهر سقز،نمونه بارزشخصیت مکانی اجراها بود که با بیان موضوعاتی بداهه از مشکلات همان مجموعه ، با بهترین شیوه ممکن با مخاطبان مجموعه ارتباط برقرار می نمودند .

همه واقفیم که تئاتر خیابانی مبتنی بر بداهه است. نمایشی زنده و در لحظه! یک جریان غیرقابل کنترل است که جدیدترین مسائل روز را مطرح می کند و مهمتر از همه پیامی واضح و روشن دارد که گاه به شکل شعاری و ایجاد اعتراض مطرح می شود.

لیکن می توان زیبایی شناسی و روح معترض این نوع تئاتر را نگه داشت و از آن برای آموزش مردم استفاده کرد و از این طریق زبان تئاتر را به مردم شناساند. حتی این گونه ی نمایشی در برانگیختن مشارکت و حضور فعالانه ی مردم در عرصه های اجتماعی و انسانی بسیار می تواند حائز اهمیت و ثمربخش باشد. در بخش دیگری از برنامه هفته هنرخیابانی کردستان، اجراهای مختلف موسیقی خیابانی و فضای باز اجرا شد .

نوازندگی خیابانی، تجربه‌ای  بسیارارزنده است. نوازندگی خیابانی عملی فروتنانه و درعین حال، شجاعانه است که شهامت بسیاری می‌طلبد و آزادسازی انرژی موسیقی در فضای شهری است .

اجرای موسیقی خیابانی باعث اجتماعاتی از مردم و ایجاد شور و نشاط در آنها شد زیرا وقتی این نوازندگان در فضای شهری کم برخوردار حضور پیدا کردند  چهره ی این مناطق را از حالت روتین و کسل کننده و تکاپوهای کاری خارج کرده و حس نشاط را در میان آنها زنده کرد و حتی موجب خاطره بازی افراد از آن محیط شد و تا جایی پیش رفت که از دیگر نقاط شهر ، به توصیه همین تماشاچیان ، دوستان و آشنایان  برای تماشا فراخوانده شدند .

هر روز جمعیت کثیری از مردم ایران در پاساژها، چهارراه ها، پارک ها و در مجموع مکان های عمومی وخصوصا کم برخوردار  حضور دارند و موسیقی خیابانی می تواند خستگی مردم را از تن به در کند .

وجود موسیقی در شهر می تواند آرامش و لذت را در لحظات سخت و پر فشار برای مردم به ارمغان بیاورد و شاید شنیدن چند نت دلنشین اجازه ندهد مردم با ترشرویی به منازل خود بروند .

در بخش دیگر "هفته هنر خیابانی کردستان " ، اجرای هه ل په رکی کوردی را که بخش از آئین مناطق کردنشین است را داشتیم که چون ذاتا این هه ل په رکی در ذات مردم این منطقه است مردم خوشروانه با آن ارتباط برقرار نموده و صادقانه از آن لذت بردند .

تجربه"  هفته هنر خیابانی کردستان " ، تجربه زیبا و ارزشمندی بود در مناطق کم برخوردار و مهربان حاشیه ، که انصافا خستگی به تن گروهها نمی ماند . استقبال بسیار بی نظیر مردم ، همکاری با گروه اجرایی ، مشارکت در هماهنگی قبل و بعد اجرا ، تعامل بالا با هنرمندان ، ارتباط مفید با اجراهای مختلف با مضامین متفاوت ، ادله هایی بود که این برنامه را در ذهن گروه ماندگار و حک کرد .

تجربه" هفته هنر خیابانی کردستان " تجربه ای بود که می تواند نمونه و الگویی باشد برای تمام شهرهای مختلف کشور  و اجرای گروه‌های خوب هنری نمایش و موسیقی ، تا رسالت هنری خود و گروه در قبال مردم عزیزمان ، انجام شده باشد.