گزارشی درباره برگزاری ویژه‌برنامه «اربعین، فراتر از کلام» در مرز باشماق کردستان
رحمان هوشیاری: نمایش فرم، ارتباط بهتری با مخاطبان غیر فارسی‌زبان برقرار می‌کند
رحمان هوشیاری، رییس اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی مریوان، ارائه آثار نمایشی مبتنی بر فرم و تصویر در ویژه‌برنامه «اربعین، فراتر از کلام» را، بهترین راه ارتباط با مخاطبان غیر فارسی‌زبان حاضر در راهپیمایی اربعین دانست.
به گزارش ایران تئاتر، اداره‌کل هنرهای نمایشی، ویژه‌برنامه «اربعین، فراتر از کلام» را در استان‌های خوزستان، ایلام، کرمانشاه، کردستان و منطقه آزاد اروند، در روزهای 24 تا 26 شهریورماه 1401 برگزار می‌کند. در این رویداد، گروه‌های نمایشی به اجرای آثار آیینی و مذهبی در مسیر زوار اربعین حسینی می‌پردازند.
رحمان هوشیاری، رییس اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی مریوان و مسئول کمیته ستاد اربعین در این شهرستان، علاوه بر مدیریت برنامه‌های اجرایی رویداد «اربعین؛ فراتر از کلام»، با طراحی و کارگردانی نمایش آیینی و مذهبی «چمری» در کردستان، میزبان عزاداران حسینی در مسیر اربعین است.
او درباره فعالیت گروه‌های نمایشی در مرز باشماق، در ایام اربعین حسینی گفت: «مرز باشماق، امسال برای اولین بار در کنار دیگر مرزهای کشور که پیش از این در جنوب و جنوب غرب کشور محل تردد زوار اربعین حسینی بودند، قرار گرفت.»
رییس اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی مریوان افزود: «پانزدهم شهریور سال جاری با حضور استاندار و سایر مدیران شهری، عبور اولین زائران حسینی در مرز باشماق انجام شد و با انجام این افتتاحیه نمادین، روزانه حدود ۴ تا ۵ گروه نمایشی مستقر در مرز باشماق و مریوان به اجرای برنامه می‌پردازند.»
این نویسنده و کارگردان تئاتر با اشاره به چگونگی برنامه‌ریزی برای اجرای آثار نمایشی در مرزهای کردستان، توضیح داد: «ما فراخوان برنامه «راهیان عشق» را در قالب زیر مجموعه‌ای از رویداد «اربعین؛ فراتر از کلام» منتشر کردیم و خوشبختانه گروه‌های زیادی از سایر استان‌های کشور برای حضور در این برنامه اعلام آمادگی خود را اعلام و آثارشان را به منظور انتخاب برای ما ارسال کردند.»
او ادامه داد: «برطبق نظر اداره‌کل هنرهای نمایشی و با توجه به عبور زائران سایر کشورها چون ترکیه، آذربایجان و تاجیکستان از مرز باشماق و مریوان، آثار گروه‌های نمایشی حاضر در رویداد «اربعین؛ فراتر از کلام» به منظور ارتباط راحت‌تر و انتقال پیام، بیشتر بر فرم و تصویر متکی هستند تا کلام.»
هوشیاری با اشاره به رویکرد توجه به آثار مبتنی بر فرم به جای کلام، گفت: «در اجراهای «اربعین؛ فراتر از کلام» از چندین آیین سوگواری بومی و محلی مناطق کردنشین و زاگرس‌نشین، تعزیه بی‌کلام و اجراهای جدیدتری چون سیلورمن و گلدمن استفاده شده است.»
رییس اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی مریوان درباره طراحی و کارگردانی نمایش «چمری» توضیح داد: «نمایش «چمری» سوگواره‌ای است که بیشتر در مناطق ایلام و کرمانشاه و بخش‌هایی از کردستان و لرستان برای عزیزان درگذشته انجام می‌شود. هرچقدر فرد درگذشته عزیزتر و دارای پایگاه اجتماعی بالاتری باشد، این آیین با حدت و شدت بیشتری برپا می‌شود.»
هوشیاری افزود: «من در نمایش «چمری»، آیین سوگواری بومی و محلی اقوام جنوب غربی ایران را با واقعه کربلا تلفیق کرده و نمایشی متناسب با ایام اربعین حسینی برای مدت زمان 15 دقیقه طراحی کردم. این نمایش تا روز بیست و پنجم شهریور، روزانه در مرز باشماق و مریوان در زمان‌های متفاوت میزبان علاقه‌مندان است.»
نویسنده و کارگردان نمایش «چمری» گفت: «گروه‌های نمایشی رویداد «اربعین؛ فراتر از کلام» در موکب‌های فرهنگ و هنری که در مرزهای باشماق و مریوان فعال هستند به اجرای برنامه می‌پردازند.»
او درباره دیگر گروه‌های نمایشی حاضر در مرز باشماق و مریوان توضیح داد: «تاکنون یک گروه نمایشی از استان گیلان (شهرستان رشت) در روزهای بیستم و بیست و یکم شهریور و سه گروه از استان کرمانشاه از بیست و یکم تا بیست و سوم شهریور به اجرای برنامه پرداخته‌اند. بیست و چهارم و بیست و پنجم شهریور نیز گروه نمایشی شهرستان مرند از آذربایجان شرقی با اجرای نمایش میزبان عزاداران حسینی هستند. همچنین، گروه‌های نمایشی استان کردستان و شهرستان مریوان نیز در طی روزهای 15 تا 26 شهریور، روزانه به اجرای برنامه می‌پردازند.»
رییس ستاد اربعین شهرستان مریوان در پایان گفت: «پیش‌بینی ما برای اجرای برنامه‌های نمایشی تا بیست و ششم شهریور یعنی روز اربعین حسینی است. اما از آنجا که احتمال می‌دهیم، بسیاری از زوار برای ورود، به دلیل تراکم متناسب جمعیت، سهولت در بازگشت و بحث گردشگری مذهبی مرز مریوان را انتخاب کنند، پیش‌بینی اجرای برنامه‌های نمایشی تا 31 شهریور در این منطقه صورت گرفته است.»
